Trắc Nghiệm Sinh 12 Cánh Diều Bài 23 là đề ôn tập chuyên đề quan trọng nằm trong chương trình Sinh học lớp 12 theo sách giáo khoa Cánh diều. Đề được cô giáo Nguyễn Thị Bảo Trâm – giáo viên Sinh học tại Trường THPT Nguyễn Du, TP. Buôn Ma Thuột – biên soạn trong năm học 2024–2025. Nội dung bài 23: “Hệ sinh thái” giúp học sinh hiểu rõ thành phần cấu trúc hệ sinh thái, chuỗi và lưới thức ăn, dòng năng lượng và chu trình sinh địa hóa trong tự nhiên. Bộ đề được trình bày dưới dạng trắc nghiệm Sinh học 12 cánh diều, giúp học sinh rèn luyện tư duy hệ thống và kỹ năng làm bài chính xác theo cấu trúc đề thi chuẩn.
Trắc nghiệm môn Sinh 12 trên nền tảng detracnghiem.edu.vn cung cấp ngân hàng đề phong phú, câu hỏi phân theo mức độ nhận biết – thông hiểu – vận dụng, kèm đáp án và lời giải chi tiết. Hệ thống còn cho phép học sinh theo dõi tiến độ, xem biểu đồ kết quả học tập và tự điều chỉnh lộ trình ôn luyện phù hợp. Đây là công cụ học tập hiệu quả hỗ trợ quá trình luyện thi cuối cấp với hình thức trắc nghiệm ôn tập lớp 12.
Trắc Nghiệm Sinh Học 12 – Cánh Diều
Phần VII: Sinh Thái Học Và Môi Trường
Bài 23: Hệ sinh thái
Câu 1. [Nhận biết] Theo định nghĩa trong sách giáo khoa, một hệ sinh thái được xác định là một hệ thống hoàn chỉnh và tương đối ổn định bao gồm những thành phần nào?
A. Quần xã sinh vật và các yếu tố hữu sinh liên quan.
B. Toàn bộ sinh vật và môi trường vật lí của chúng.
C. Quần xã sinh vật và môi trường sống của quần xã.
D. Các quần thể và các nhân tố khí hậu xung quanh.
Câu 2. [Nhận biết] Trong cấu trúc của một hệ sinh thái, nhóm sinh vật nào có chức năng chuyển hóa năng lượng ánh sáng mặt trời thành năng lượng hóa học trong các hợp chất hữu cơ?
A. Nhóm sinh vật sản xuất như thực vật và các loài tảo.
B. Nhóm sinh vật tiêu thụ bậc một ăn các sinh vật khác.
C. Nhóm sinh vật phân giải chất hữu cơ từ xác sinh vật.
D. Nhóm động vật ăn thịt đứng đầu trong chuỗi thức ăn.
Câu 3. [Thông hiểu] Sự khác biệt cơ bản nhất giữa hệ sinh thái tự nhiên và hệ sinh thái nhân tạo là gì?
A. Nguồn năng lượng cung cấp cho toàn bộ hệ sinh thái.
B. Thành phần các loài sinh vật có trong hệ sinh thái.
C. Sự đa dạng về các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái.
D. Sự can thiệp và cung cấp năng lượng của con người.
Câu 4. [Thông hiểu] Trong một chuỗi thức ăn trên cạn, sinh vật nào sau đây thuộc bậc dinh dưỡng cấp 2?
A. Cây ngô.
B. Con hổ.
C. Con châu chấu.
D. Con rắn.
Câu 5. [Vận dụng] Trong lưới thức ăn của một hệ sinh thái đồng cỏ (hình 23.5), nếu số lượng của loài cỏ (sinh vật sản xuất) bị suy giảm đột ngột do hạn hán, hậu quả trực tiếp nhất là gì?
A. Số lượng của các loài sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất sẽ tăng lên mạnh.
B. Các loài sinh vật phân giải sẽ không còn hoạt động trong hệ sinh thái.
C. Mức độ cạnh tranh giữa các loài động vật ăn thịt sẽ giảm đi nhanh.
D. Sự cạnh tranh giữa các sinh vật ăn cỏ sẽ trở nên rất gay gắt hơn.
Câu 6. [Thông hiểu] Nguyên nhân chính giải thích tại sao dòng năng lượng trong hệ sinh thái chỉ đi theo một chiều từ sinh vật sản xuất đến sinh vật tiêu thụ và cuối cùng ra môi trường là gì?
A. Vì sinh vật ở bậc dinh dưỡng sau không thể ăn sinh vật bậc trước.
B. Vì năng lượng được tái sử dụng hoàn toàn ở mỗi bậc dinh dưỡng.
C. Vì năng lượng không bị mất đi qua các bậc dinh dưỡng kế tiếp.
D. Vì năng lượng bị thất thoát dạng nhiệt lớn qua mỗi bậc dinh dưỡng.
Câu 7. [Nhận biết] Loại tháp sinh thái nào sau đây luôn có dạng chuẩn với đáy rộng và đỉnh hẹp, bất kể trong hệ sinh thái nào?
A. Tháp sinh khối.
B. Tháp số lượng.
C. Tháp năng lượng.
D. Tháp tuổi tác.
Câu 8. [Vận dụng] Giả sử năng lượng ở bậc dinh dưỡng cấp 1 của một hệ sinh thái là 2.000.000 kcal. Biết hiệu suất sinh thái giữa các bậc dinh dưỡng là 10%. Năng lượng ở bậc dinh dưỡng cấp 4 là bao nhiêu?
A. 200.000 kcal.
B. 2.000 kcal.
C. 20.000 kcal.
D. 200 kcal.
Câu 9. [Thông hiểu] Dựa vào hình 23.7, nguyên nhân nào dẫn đến việc tháp số lượng có thể có dạng đảo ngược (đáy hẹp, đỉnh rộng)?
A. Do sinh vật ở bậc dinh dưỡng cao hơn luôn có sinh khối lớn hơn bậc dưới.
B. Do năng lượng ở bậc dinh dưỡng dưới luôn luôn nhỏ hơn bậc dinh dưỡng trên.
C. Do sinh vật sản xuất có kích thước lớn nhưng số lượng cá thể lại rất ít.
D. Do hiệu suất sinh thái giữa các bậc dinh dưỡng trong hệ sinh thái quá thấp.
Câu 10. [Nhận biết] Diễn thế sinh thái được hiểu là quá trình biến đổi tuần tự của quần xã sinh vật, gắn liền với sự biến đổi của yếu tố nào?
A. Nguồn gen.
B. Vốn gen.
C. Môi trường.
D. Kiểu hình.
Câu 11. [Nhận biết] Thành phần hữu sinh của một hệ sinh thái trên cạn điển hình sẽ không bao gồm nhóm nào sau đây?
A. Sinh vật sản xuất.
B. Sinh vật tiêu thụ.
C. Sinh vật phân giải.
D. Yếu tố khí hậu.
Câu 12. [Thông hiểu] Khi nói về chuỗi và lưới thức ăn, phát biểu nào sau đây thể hiện đúng bản chất của mối quan hệ?
A. Một lưới thức ăn thể hiện các con đường chuyển hóa năng lượng phức tạp.
B. Trong một lưới thức ăn, mỗi loài chỉ tham gia vào một chuỗi thức ăn duy nhất.
C. Chuỗi thức ăn luôn bắt đầu bằng các loài động vật ăn xác chết và chất thải.
D. Hiệu suất chuyển hóa năng lượng giữa các bậc dinh dưỡng là rất cao.
Câu 13. [Vận dụng] Trong hệ sinh thái dưới nước ở hình 23.4b (Tảo → Tôm → Cá rô → Chim bói cá), loài nào là sinh vật tiêu thụ bậc 3?
A. Tảo.
B. Tôm.
C. Cá rô.
D. Chim bói cá.
Câu 14. [Vận dụng cao] Trong một ao nuôi cá, người ta thường thả nhiều loài cá sống ở các tầng nước khác nhau (cá mè ở tầng mặt, cá trắm ở tầng giữa, cá chép ở tầng đáy). Mục đích chính của việc này là gì?
A. Tận dụng tối đa nguồn thức ăn, nâng cao hiệu suất sử dụng hệ sinh thái.
B. Làm tăng sự cạnh tranh giữa các loài cá để chọn lọc giống cá tốt nhất.
C. Giúp các loài cá có thể hỗ trợ nhau trong việc chống lại các bệnh tật.
D. Để làm cho cấu trúc của hệ sinh thái ao nuôi trở nên phức tạp hơn.
Câu 15. [Nhận biết] Quá trình diễn thế sinh thái bắt đầu từ một môi trường chưa từng có sinh vật (ví dụ như một hòn đảo núi lửa mới hình thành) được gọi là gì?
A. Diễn thế thứ sinh.
B. Diễn thế phân hủy.
C. Diễn thế nguyên sinh.
D. Diễn thế tuần hoàn.
Câu 16. [Thông hiểu] Tại sao việc nghiên cứu các hệ sinh thái và tháp sinh thái lại có ý nghĩa quan trọng trong thực tiễn sản xuất và bảo vệ môi trường?
A. Giúp xác định chính xác tuổi của từng cá thể sinh vật.
B. Giúp xây dựng mô hình sản xuất bền vững và tiết kiệm.
C. Giúp loại bỏ hoàn toàn các mối quan hệ cạnh tranh.
D. Giúp dự báo chính xác các thiên tai có thể xảy ra.
Câu 17. [Vận dụng] Xét chuỗi thức ăn: Cỏ → Dê → Hổ. Trong chuỗi thức ăn này, dòng năng lượng sẽ không di chuyển từ đâu đến đâu?
A. Từ Hổ về lại Dê.
B. Từ Cỏ sang Dê.
C. Từ Dê sang Hổ.
D. Từ Cỏ đến môi trường.
Câu 18. [Nhận biết] Theo sách giáo khoa, các hoạt động của con người như phá rừng, đốt nương làm rẫy được xem là nguyên nhân gây ra loại diễn thế sinh thái nào?
A. Diễn thế nguyên sinh.
B. Diễn thế thứ sinh.
C. Diễn thế cân bằng.
D. Diễn thế tuần hoàn.
Câu 19. [Thông hiểu] Trong một lưới thức ăn, một loài sinh vật có thể tham gia vào nhiều bậc dinh dưỡng khác nhau. Điều này có ý nghĩa gì đối với sự ổn định của quần xã?
A. Làm cho quần xã dễ bị suy thoái khi có biến động.
B. Khiến cho dòng năng lượng bị gián đoạn hoàn toàn.
C. Giúp quần xã duy trì ổn định khi một loài bị giảm.
D. Dẫn đến sự cạnh tranh gay gắt giữa các cá thể.
Câu 20. [Vận dụng cao] Khi so sánh hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới và hệ sinh thái đồng ruộng, nhận định nào sau đây là phù hợp nhất về tính ổn định?
A. Hệ sinh thái đồng ruộng ổn định hơn do được con người chăm sóc cẩn thận.
B. Cả hai hệ sinh thái đều có tính ổn định cao như nhau do có cùng nguồn sáng.
C. Hệ sinh thái rừng mưa nhiệt đới kém ổn định hơn vì có nhiều loài cạnh tranh.
D. Hệ sinh thái đồng ruộng kém ổn định hơn do lưới thức ăn đơn giản hơn.
Câu 21. [Vận dụng cao] Khi phân tích một hệ sinh thái bị ô nhiễm kim loại nặng, người ta thấy hàm lượng kim loại nặng cao nhất thường tích lũy ở nhóm sinh vật nào?
A. Ở các loài sinh vật sản xuất như là thực vật và tảo.
B. Ở các loài sinh vật tiêu thụ bậc cao nhất trong chuỗi.
C. Ở các loài sinh vật phân giải như vi khuẩn và nấm.
D. Ở các loài sinh vật tiêu thụ bậc một như động vật ăn cỏ.
Câu 22. [Nhận biết] Quần xã sinh vật tương đối ổn định trong quá trình diễn thế sinh thái, đạt được sự cân bằng với môi trường được gọi là gì?
A. Quần xã nguyên sinh.
B. Quần xã tiên phong.
C. Quần xã thứ sinh.
D. Quần xã đỉnh cực.
Câu 23. [Thông hiểu] Trong quá trình diễn thế sinh thái, những thay đổi nào thường xảy ra đối với lưới thức ăn của quần xã?
A. Lưới thức ăn ngày càng trở nên đơn giản hơn.
B. Chuỗi thức ăn ngày càng trở nên ngắn hơn.
C. Lưới thức ăn ngày càng trở nên phức tạp hơn.
D. Các loài ăn thịt dần dần bị biến mất hết.
Câu 24. [Vận dụng] Tại sao trong nông nghiệp, việc tiêu diệt sâu hại bằng thiên địch (sử dụng sinh vật ăn sinh vật khác) lại được khuyến khích hơn so với dùng thuốc hóa học?
A. Vì biện pháp dùng thiên địch cho hiệu quả nhanh hơn.
B. Vì thuốc hóa học không tiêu diệt được sâu hại.
C. Vì biện pháp dùng thiên địch ít tốn kém hơn.
D. Vì tránh gây ô nhiễm và phá vỡ cân bằng sinh thái.
Câu 25. [Thông hiểu] Nguyên nhân bên trong nào dẫn đến quá trình diễn thế sinh thái?
A. Sự thay đổi đột ngột của các yếu tố khí hậu.
B. Hoạt động khai thác tài nguyên của con người.
C. Sự cạnh tranh gay gắt giữa các loài trong quần xã.
D. Các thảm họa tự nhiên như núi lửa, lũ lụt.
Câu 26. [Vận dụng cao] Một khu vực rừng bị cháy. Sau một thời gian, cỏ và cây bụi bắt đầu mọc lại, sau đó là các cây gỗ nhỏ và cuối cùng rừng phục hồi. Trình tự này mô tả điều gì?
A. Sự biến động số lượng của quần thể sinh vật.
B. Quá trình hình thành một chuỗi thức ăn mới.
C. Một ví dụ điển hình về diễn thế sinh thái thứ sinh.
D. Sự hình thành một hệ sinh thái nhân tạo tự nhiên.
Câu 27. [Nhận biết] Trong sơ đồ dòng năng lượng của một hệ sinh thái (hình 23.6), ánh sáng mặt trời được xếp vào thành phần nào?
A. Sinh vật sản xuất.
B. Sinh vật tiêu thụ.
C. Môi trường vô sinh.
D. Sinh vật phân giải.
Câu 28. [Thông hiểu] Việc bảo tồn các hệ sinh thái tự nhiên như rừng, đất ngập nước có tầm quan trọng đặc biệt vì chúng có vai trò gì?
A. Cung cấp không giới hạn các nguồn tài nguyên không tái tạo.
B. Duy trì cân bằng sinh thái toàn cầu và bảo tồn đa dạng sinh học.
C. Là nơi con người có thể khai thác tài nguyên một cách tự do.
D. Ngăn cản hoàn toàn mọi quá trình diễn thế sinh thái xảy ra.
Câu 29. [Vận dụng] Trong chuỗi thức ăn ở hình 23.4c (Vụn hữu cơ → Con hà → Sao biển), con hà đóng vai trò là sinh vật gì?
A. Sinh vật sản xuất.
B. Sinh vật tiêu thụ bậc 1.
C. Sinh vật tiêu thụ bậc 2.
D. Sinh vật phân giải.
Câu 30. [Vận dụng cao] Một người nông dân quyết định trồng một loại cây duy nhất trên một diện tích lớn. Về mặt sinh thái, hệ thống này có đặc điểm gì?
A. Có tính ổn định cao và khả năng tự điều chỉnh rất tốt.
B. Có tính ổn định thấp, dễ bị sâu bệnh phá hoại nặng.
C. Có lưới thức ăn phức tạp với nhiều loài sinh vật.
D. Có khả năng chống chịu tốt với sự thay đổi khí hậu.
